نکاتی که در هنگام حضور در یک DZ جدید باید مورد توجه قرار داد
کسانی که دورهٔ آموزش چتربازی را در ایران گذرانده‌اند راحت تر میتوانند در مورد شرایط ، مشکلات و روند آموزشی چتر بازی در ایران قضاوت کنند ، مشکلات در باره هماهنگیها ، وسایل پروازی ، ارتفاع کم برای سقوط ، روش آموزش قدیمی و نه چندان ایمن ، به روز نبودن چترها و عدم تنوع در نوع و اندازه انها ، به روز نبودن سیستم آموزشی و حتا آموزش دهندگان از یک سو و از سو‌ی دیگر نگاه به ورزش چتر بازی به عنوان یک کار خارق العاده و غیر معمول که انجام آن فقط از عهده عده‌ای خاص بر میاید و حتا نگرش نظامی به انجام این کار , علیرغم گذشت نزدیک به ۲۰ سال از ایجاد تشکیلات ورزشی برای این رشته , از عمده مشکلاتی است که می‌توان از آنها در این مسیر نام برد .
در طرف دیگه کسانی که انجام این ورزش را در خارج از کشور تجربه کردند فضایی کاملا متفاوت را تجربه میکنند ، که در آن هدف عمدهٔ گردانندگان و مسئولین این مراکز ایجاد فضایی شاد و ایمن و پر از نشاط و لذت برای چتربازان و خانواده‌های آنان است که از زمین تا آسمان با شرایط فعلی و فضای موجود بر این ورزش در داخل کشورمان متفاوت است .
برای کسانی مثل خود من که پرورش یافته سیستم آموزشی داخل کشور بوده‌اند , قرار گرفتن در یک چنین فضایی در یک باشگاه چتر بازی خارج از کشور حکم تجربه کردن یک دنیای جدیدی را داشته است ، که نگاه کردن به هر چیز و صحبت کردن با هر کس و تجربه کردن هر کاری ، می‌توانست کاملا هیجان انگیز باشد .
حال وقتی کسی در این شرایط قرار می‌گیرد سعی می‌کند که از حداکثر توان خودش برای تجربه کردن این شرایط استفاده بکند ، چترهای جدیدتر را امتحان بکند و با آنها مانورهای متفاوتی را انجام بدهد ، با نفرات دیگه سقوط را تجربه کند ، تجربه سقوط از وسایل پروازی جدیدتری را به دست بیاورد ، حین سقوط مانوورهای جدیدتری رو انجام بده و حتی از دوربین استفاده بکنه و دهها مورد دیگر .
ولی کمی صبر کنید ،
واقعا فکر میکنید که می‌توانیم از تمام امکانات موجود در این مراکز حداکثر استفاده رو ببریم ؟
خوب بله ، چرا که نه ؟ فقط به شرطی که سعی کنیم اصول و نکاتی رو در این رابطه رعایت کنیم ، این موارد شامل نکات پیرامونی و محیطی باشگاه چتر بازی و نکات ایمنی حین انجام چتربازی میشود .
از آنجایی که بعضی مواردی را که می‌خوام برایتان ذکرکنم ، برداشت شخصی خود من از حضور در چند باشگاه چتر بازی بوده و در کنارشان از چند مقاله ایمنی که در جاهای مختلف خواندم نکاتی را به آنها اضافه کرده ام .لطفا هر کدام از دوستان مواردی را متوجه شدند که احتیاج به تصحیح و یا توضیح بیشتر دارد لطف کنند و حتما تذکر بدهند ، مخصوصا دوستان عزیزی که اخیرا تجربه حضور در این باشگاه ها را داشتند و بالطبع اطلاعاتشان به روزتر میباشد .
اول اینکه وقتی وارد یک DZ در خارج از کشور میشوید با افراد و گروههای زیادی که در اونجا حضور دارند مواجه میشوید که اتفاقا اهداف و سلیقه‌های متفاوتی را هم دارند ، بعضیها از پرش در کمال آرامش لذت میبرند ، بعضیها از انجام دادن حرکت دیوانه وار لذت میبرند، بعضیها برای ارتقأ گواهینامه های خودشان به آنجا آمده اند ، افرادی میخواهند تعداد پرشهایشان را افزایش بدهند ، بعضیها آمده اند که بسته بندی چتر را یاد بگیرند ، برخی برای امتحان کردن وسایل و تجهیزات جدیدشان امده اند ، بعضیها هدفشان انجام یک فعالیت کاملا هیجان برانگیز است و بعضی دیگر برای نشان دادن توانائیهاشان به دوستان و افراد خانواده شان به آنجا آمده اند ، به هر حال افراد مختلفی را می‌توانیم آنجا ملاقات بکنیم ، ولی مهم این است که بدانیم که ما به چه دلیل به اینجا امده ایم ، شناخت این موارد خیلی میتواند به جلوگیری از ایجاد خطر و حادثه به ما کمک بکند .
برای افرادی در سطح و تجربه ما معمولا هدف از حضور در این دوره‌ها ارتقأ آموزشی و فنی و دریافت گواهینامه‌های پیشرفته تر میباشد، پس باید نکاتی را رعایت بکنیم و در ذهن داشته باشیم که ما را برای رسیدن به این هدف کمک بکند .
اول از همه یادمان باشد که در هر زمان فقط سعی کنیم که یک کار جدید را تجربه کنیم ، همانطور که گفتم وقتی وارد یک DZ جدید می‌شویم با انواع امکانات جدید روبرو می‌شویم ، چترها و کاناپیهای جدید ، افراد جدید با مهارتهای متفاوت ، وسایل پروازی مختلف ( انواع هواپیما، هلیکوپتر، بالون و ....) روشها و تکنیک‌های جدید سقوط ( head down ، sit flying ، ...) که تمام اینها موقعیت‌های جدیدی هستند که ما مدتها بی صبرانه در انتظار تجربه کردن آنها بودیم ولی ، صبر کنید .
می‌خواهید از یک چتر جدید کوچکتر با wing load بالاتر استفاده کنید ؟ اشکالی ندارد ولی کمی تامل کنید ، به نفع خودتان است . اول چند پرش با چتری به اندازهٔ همان چتری که تجربه پرواز با آن را دارید انجام بدهید ، با شرایط کنترل آن در ترافیک هوایی و حین فرود در این DZ جدید آشنا بشوید و اگر در شرایط جدید احساس راحتی کردید و با مشکل خاصی مواجه نشدید میتوانید اقدام به تعویض چتر خود بکنید و از یک کاناپی کوچکتر استفاده کنید ولی باز هم از مشورت با کسانی که تجربه پرواز با این نوع کاناپی کوچکتر را دارند غافل نشوید و در مورد عملکرد آن با آنها صحبت کنید و در مورد نکات فنی آن بحث کنید و اطلاعات به دست آورید ، به هر حال سعی کنید که تغییرات را مرحله به مرحله و به صورت کوچک ایجاد کنید . سعی کنید که در هر مرحله بیشتر از یک سایز اقدام به کوچکتر کردن کاناپی خود نکنید ، مهم نیست که شما خودتان فکر میکنید که چقدر در چتربازی مهارت دارید ، باید و باید با عملکرد کاناپی جدید آشنا باشید تا به شما آسیب نزند .
روند و چگونگی باز شدن ، عکس‌العمل در برابر کشیدن فرامین و دور زدن ، ایجاد واماندگی stall ، فلر کردن ، پیدا کردن نقط مطلوب ، چگونگی فرود و موارد دیگر , از نکاتی است که باید در مورد کاناپی خود بدانید .
- افرادی را که قصد پرش با آنها دارید را بشناسید و حتما در مورد میزان تجربه ، نوع چتر، چگونگی پرش ، چگونگی سقوط ( قصد انجام چه مانورهایی را حین سقوط دارد ) ، وزن بدن ، تعداد پرش ، ارتفاع جدا شدن از همدیگر ، ارتفاع باز کردن چتر …… و هر مورد دیگری که به ذهنتان میرسد اطلاعاتی را در مورد آنها به دست بیاورید ، خود این افراد مرجع خوبی برای به دست آوردن این اطلاعات هستند و در کنار آن مسول هماهنگی پرش (load Organizer) و یا افراد شاغل در Manifest هم میتوانند به شما کمک کنند . با داشتن این اطلاعات میتونید برنامه ریزی بهتر و دقیقتری را برای پرش و سقوط خود داشته باشید .
- زیاده روی نکنید . مهمانی ، رقص ، باربیکیو ، انواع نوشیدنیها و بیدار بودن تا ساعت اولیهٔ صبح از برنامه‌های همیشگی و مخصوصا آخر هفته‌ها در اکثر باشگاههای چتربازی میباشد ، علیرغم اینکه شرکت در این نوع مراسم به جهت ارتباطات اجتماعی و آشنایی با سایر افراد ، به نظر من ، از بایدهای این ورزش میباشد ولی باید در رابطه با آن جانب احتیاط و آگاهی را هم در نظر گرفت ، خوب خوابیدن و کامل خوابیدن ، کاملا هوشیار بودن هنگام بر خواستن از خواب ، عدم احساس کسالت و بی حوصلگی حین چتر بندی و هنگام پرش از موارد اساسی و اولیه است که باید در مورد آن حساسیت زیادی را به خرج دهید و عدم وجود این حساسیت میتواند مشکلات زیادی را برای شما به وجود بیاورد .
- با محیط DZ و مناطق اطراف آن آشنایی کامل داشته باشید ، معمولا داخل دفتر و یا سالن بسته بندی یک عکس بزرگ هوایی از منطقه پرش نصب شده است که باند فرود هواپیما ، محل فرود چتربازان ، محل توقف هواپیما، محل نگهداری سوخت هواپیما ، ساختمان اداری ، سالن بسته بندی ، جاده‌های اطراف محل فرود ، عوارض طبیعی مثل دریاچه ، کوهها ، عوارض غیر طبیعی مانند دکلها و کابلهای انتقال برق و ساختمانها و سایر موارد در آنها مشخص شده است .
ممکن است بر اساس برنامه‌ریزی مسئولین DZ دو محوطهٔ جداگانه برای فرود کاناپی های با عملکرد بالا (high performance ) و دیگری برای کاناپی های معمولی در نظر گرفته شده باشد ، قبل از اقدام به پرش مطالعه کامل و دقیقی را به روی این عکس انجام دهید و یک محل فرود مناسب را به غیر از محلهای مشخص شده در عکس برای خود در نظر بگیرید تا در صورت ایجاد شرایط غیر معمول و یا در صورتی که احساس کردید به هر دلیلی توانایی فرود در هیچ کدام از منطق از قبل مشخص شده را ندارید از این محل جایگزین استفاده کنید ، توجه کنید که باید تا قبل از ارتفاع ۲۰۰ پایی اقدام به تصمیم گیری در مورد استفاده از محل فرود جایگزین بنمائید .
- حتما مهارتهای دورزدن تخت (flat turn) و دور زدن در حین فلر کردن (flare turn) را فرا بگیرید ، داشتن این دو مهارت مخصوصا در DZهای شلوغ بسیار مهم میباشد ، هنگامی که در حال فرود هستید و چتربازان دیگری هم همراه شما و در اطرافتان در حال فرود هستند ، در صورتیکه یکی از چتربازان دیگر به صورت تصادفی تغییر مسیر دهد و مسیر فرود شما را قطع بکند استفاده از این دو مهارت برای تغییر مسیر و دور شدن از این موقعیت میتواند خیلی مفید باشد .
- ارتفأع باز کردن چتر خود را از قبل مشخص کرده و آنرا تغییر ندهید، هر چقدر که باز کردن چتر در ارتفأع بسیار کم خطر ناک است در ارتفاع زیادتر از حد معمول نیز باز کردن چتر میتواند خطرناک باشد ، خطرناک بودن این کار در DZهای بزرگ و با ترافیک زیاد پرندگان هنگامی مشخص میشود که ، وسیلهٔ پروازی دیگری اقدام به رها کردن تعداد دیگری چترباز بلافاصله بعد از شما بکند که در این حالت امکان برخورد بین شما و نفر سقوط کنند وجود دارد .
در صورتیکه قصد تمرین و کار کردن با کاناپی خود را دارید و برای این کار تصمیم دارید که در ارتفأع بالا چتر خود را باز کنید حتما از قبل با مسول هماهنگی پرش (load organizer ) و یا manifest در این مورد هماهنگ کنید .
-علیرغم اینکه مسئولین DZ خودشان نسبت به تغییرات هوایی در منطقه حساسیت دارند ، شما هم گزارشات مربوط به وضعیت هوا را مورد بررسی قرار دهید و در مورد آن نکته برداری کنید ، مواردی مانند سرعت و جهت باد در ارتفاعات و نزدیک زمین و وضعیت ابرها و ارتفاع آنها را مورد نظر داشته باشید ، یادتان باشد که شما برای ارتقا سطح فنی خودتان به اینجا آمده اید ، پس تحلیل وضعیت هوایی نیز یکی از وظایف شماست .
- در صورتی که قصد پرش دست جمعی یا گروهی را داریدافراد همراهتان را بشناسید و در مورد کاری که می‌خواهید حین سقوط انجام دهید هماهنگی کنید ، مدت زمان تاخیر بین گروهها را مشخص کنید ، این کار را قبل از سوار شدن به وسیلهٔ پرنده و قبل از خروج هم انجام دهید ، تا جایی که میتوانید بین گروهها فاصله بیاندازید ، البته فراموش نکنید که فاصلهٔ زیاد بین گروهها باعث از دست رفتن زمان و خارج شدن از نقطه پرش نشود .
آگاه باشید که ، افراد هم گروهتان از چه تجهیزات و وسایلی استفاده میکنند از چه نوع ارتفاع سنجی استفاده می‌کند ، آیا از هشدار دهنده های صوتی و یا معمولی استفاده میکنند ؟ آیا از ADD استفاده میکنند ؟ آیا خودتان و افراد گروهتان ADD خود را به روی زمین پرش تنظیم دوباره کرده‌اید ؟
در مورد ارتفاع جدا شدن از همدیگر و ارتفاع باز کردن چتر با همدیگر هماهنگی لازم را انجام دهید در فرصتهای مناسب چتر همراهانتان را بررسی کنید و از آنها بخواهید که این کار را برای شما انجام دهند.
در حین سقوط ، اگر تصمیم به نزدیک شدن به همدیگر را دارید اول سطح ارتفاع خود را یکی کرده و سپس به آرامی به گروه وصل شوید ، هیچ وقت در بالا و یا پائین یک گروه در حال سقوط ، اقدام به سقوط نکنید ، در این صورت باز کردن ناگهانی چتر توسط یکی از افراد گروه سقوط کننده و یا شما در صورت برخورد میتواند مرگ آور باشد . در ارتفأع کم سعی به نزدیک شدن به گروه در حال سقوط نکنید بلکه سعی کنید در کنار آنها و رعایت فاصلهٔ مناسب افقی به سقوط خود ادامه دهید . درمرحلهٔ جدا شدن(break off) ، سعی کنید که از هم فاصلهٔ افقی بگیرید نه فاصلهٔ عمودی .
- باز کردن و کنترل چتر ، در DZهای شلوغ با ترافیک بالای چتربازان ارتفاع باز کردن چتر خیلی مهم است اگر قوانین به شما گوشزد کرده که در ارتفأع بخصوصی باید چتر خود را باز کنید حتما به آن عمل کنید در غیر این صورت ارتفاع مناسب برای باز کردن چتر حدود ۲ تا ۳ هزار پا میباشد ، ولی اگر شما قصد کار کردن و انجام مانور با چتر خود را دارید و یا به هر دلیل دیگر قصد باز کردن چتر را در ارتفاع بالا دارید همانطور که قبلا نوشته شد حتما از قبل با مسول هماهنگی پرش (load organizer) ، خلبان و سایر افرادی که همراه شما قصد پرش دارند در این مورد هماهنگ کنید .
در صورتیکه تعداد دیگری از چتر بازان در اطراف شما مشغول پرواز با چتر خود هستند ، به هیچ عنوان از زدن پیچ گود برای کم کردن ارتفاع مخصوصا در نزدیکی زمین استفاده نکنید ، وقتی شما اقدام به زدن پیچ گود میکنید ، کاناپی شما از سمتی که پیچ میزنید جلوی دید شما را گرفته و در حقیقت برایتان نقطه کور به وجود میاورد که امکان دیدن سایر کاناپیها را تا آخرین لحظهٔ قبل از برخورد برای شما غیر ممکن می‌سازد ، در صورت ضرورت برای انجام این کار سعی کنید که این عمل را در محلی دورتر از محل پرواز و یا فرود سایرین و با رعایت احتیاط و زیر نظر گرفتن تمام جوانب انجام دهید . به هر حال زدن پیچ گود در حالت وجود ترافیک زیاد ، بسیار خطرناک میباشد .
- در هنگام نزدیک شدن به زمین ، فقط بروی نقطه فرود خود تمرکز نکنید و به اطراف خود نیز توجه داشته باشید ، توجه داشته باشید که چه کسانی در اطراف شما قرار دارند و حرکت آنها را نیز زیر نظر داشته باشید ، به هیچ عنوان بدون دلیل و بدون توجه به اطرافتان در نزدیکی زمین اقدام به دور زدن و یا تغییر مسیر نکنید .
- فرود . ایمن ترین محل برای فرود ، خلوت‌ترین محل میباشد . فرود در مکانهای شلوغ و با ترافیک زیاد به استقبال خطر رفتن است ، در هنگام آماده شدن برای فرود اگر به دلیل مواجه شدن با حجم زیاد چتر بازان دیگر یا برخورد به موانع و یا هر دلیل دیگر مجبور به دور زدن شدید ، از تکنیک دور زدن تخت (flat Turn ) استفاده کنید ( برای آشنای با چگونگی انجام این نوع دور زدن با مربی خود مشورت کنید یا به نوشته‌های قبلی در این مورد مراجعه کنید ) .
بعد از فرود سریعاً اطراف خود را هم بروی زمین و هم از هوا زیر نظر داشته باشید ،و سریعاً محل فرود را ترک کنید ، علیرغم اینکه شما فرود ایمنی داشتید ، این امکان وجود دارد که چتر باز دیگری که در حال فرود است به دلیل عدم کنترل با شما برخورد کند و موجب جراحت برای شما بشود .
در صورتیکه به هر دلیلی مجبور به فرود در محلی جز محل از پیش تعیین شده هستید ، حتما قبل از حدود ۳۰۰ متری سطح زمین ، یک محوطهٔ باز و خالی از عوارض و موانع را برای فرود خود انتخاب بکنید ، در صورت وجود هر نوع سیم و کابل در نزدیکی محل فرود حتما به صورت موازی با آنها و در جهت و امتداد کشیده شدنشان به آنها نزدیک شوید ، تا قبل از ۱۵۰ متری زمین سعی کنید که سمت شیب احتمالی زمین را تشخیص دهید و آمادهٔ فرود در حالت سراشیبی و یا سربالایی باشید .
و در صورت فرود در زمینهای کشاورزی نیز سعی کنید که در امتداد شیارهای ایجاد شده بروی زمین و ردیفهای بین گیاهان فرود بیاید و در هر صورت و موقعییتی آمادهٔ PLF (چرخش و گردش ) در هنگام فرود باشید .